Rau quả chế biến vượt mốc tỷ USD, mở rộng dư địa xuất khẩu

29/09/2025 07:50 AM


Trong 7 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu rau quả chế biến đã vượt mốc 1 tỷ USD, tăng 35% so với cùng kỳ và chiếm tới 26% tổng kim ngạch toàn ngành, mức cao nhất từ trước đến nay.

Theo số liệu từ Cục Hải quan, dừa chế biến tiếp tục là sản phẩm dẫn đầu với hơn 203 triệu USD, tăng 57%. Các mặt hàng khác như xoài, hạt dẻ cười, hạnh nhân, chanh leo cũng ghi nhận doanh thu từ 64 đến hơn 100 triệu USD, mức tăng trưởng dao động 4-86% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, đánh giá sự khác biệt lớn năm nay là rau quả chế biến tăng trưởng vượt xa rau quả tươi (giảm 10,3%), điều ít xảy ra trước đây.

Theo ông, kết quả này đến từ việc doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư dây chuyền hiện đại, mở rộng vùng chuyên canh và nâng cao chất lượng nguyên liệu, đáp ứng tiêu chuẩn ngày càng cao từ thị trường quốc tế.

“Rau quả chế biến không chỉ giúp ổn định giá nông sản trong nước mà còn nâng giá trị gấp 3-5 lần so với hàng tươi, đồng thời kéo dài thời gian bảo quản”, ông Nguyên nhấn mạnh.

Các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc tiếp tục duy trì vai trò trụ cột, trong khi Trung Quốc nổi lên như dư địa quan trọng. Sau khi hai bên ký nghị định thư cho sầu riêng đông lạnh và dừa tươi vào năm 2024, đến tháng 4/2025, thêm 4 nghị định thư khác được ký, cho phép xuất khẩu chính ngạch ớt, chanh leo, tổ yến và cám gạo. Đây được xem là cơ sở để đa dạng hóa sản phẩm, khuyến khích doanh nghiệp tập trung vào chế biến sâu và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Xu thế này cũng góp phần ổn định thị trường nội địa: giá dừa, xoài, chuối, thanh long duy trì ổn định trong 7 tháng liên tiếp, thay vì rơi vào tình trạng “được mùa mất giá”. Đặc biệt, sầu riêng - mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang Trung Quốc đã phục hồi mạnh khi doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn các yêu cầu kiểm dịch mới.

Nhiều nhà máy chế biến nông sản quy mô lớn đã được đưa vào hoạt động, với vốn đầu tư hàng trăm đến hàng nghìn tỷ đồng và công suất hàng chục nghìn tấn thành phẩm mỗi năm. Các cơ sở này không chỉ giúp gia tăng sản lượng, mà còn tạo điều kiện để đa dạng hóa sản phẩm: từ trái cây đóng hộp, sấy dẻo, nước ép đến cấp đông nhanh bằng công nghệ hiện đại.

Song song đó, các doanh nghiệp còn chủ động xây dựng vùng nguyên liệu riêng, đồng thời liên kết với hợp tác xã và nông dân để bảo đảm nguồn cung ổn định, đạt chuẩn an toàn và truy xuất nguồn gốc.

Các chuyên gia cho rằng khi hạ tầng logistics tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được hoàn thiện, đặc biệt là hệ thống cảng biển, chi phí vận chuyển sẽ giảm mạnh, giúp nâng cao lợi thế cạnh tranh của rau quả chế biến Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Giới chuyên gia cũng dự báo giai đoạn 2026 - 2030 sẽ là thời điểm bứt phá của rau quả chế biến Việt Nam. Trong đó, Trung Quốc được kỳ vọng tiếp tục mở rộng nhập khẩu nhiều loại trái cây chế biến, còn Mỹ và châu Âu gia tăng nhu cầu đối với sản phẩm xanh, bền vững.

Nếu tận dụng tốt các nghị định thư thương mại đã ký, đồng thời đầu tư mạnh vào công nghệ chế biến sâu và phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế, Việt Nam hoàn toàn có thể duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số mỗi năm. Từ đó, ngành rau quả chế biến sẽ trở thành trụ cột xuất khẩu tỷ USD ổn định, giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu hàng tươi truyền thống.

Trích nguồn: baomoi.com